Trasa "Małego Szlaku Cerkiewnego" rozpoczyna się we Włodawie, przebiega przez Horostytę, następnie trasa prowadzi przez Holę, Sosnowicę, Suchawę by zakończyć swój bieg znów we Włodawie.

WŁODAWA (punkt na mapie A)

Podobnie jak dzieje Włodawy, również dzieje tej świątyni były zmienne i burzliwe. Zanim powstała w XIX w. istniejąca CERKIEW PRAWOSŁAWNA p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny pierwotna wzmiankowana w1564 r. Od końca XVI w.obrządku greko- katolickiego , wzmiankowana w 1726 r. oraz spalona w 1790 r. Unici zbudowali nową, ale ta z kolei szybko uległa zniszczeniu, była poza tym za ciasna, mieściła zaledwie 30 osób, dlatego już w 1821 roku zaprzestano odprawiania w niej nabożeństw. W kilka lat potem rozebrano ją. Dopiero w lipcu 1840 roku, po uzyskaniu zgody władz kościelnych i państwowych, a także przyrzeczeniu właściciela dóbr włodawskich, Augusta Zamoyskiego, że sfinansuje budowę, rozpoczęto kolejne prace budowlane. W miejscu poprzedniczek po upływie dwu lat na nadbużańskim wzniesieniu stanęła cerkiew murowana, greko- katolicka. Cerkiew konsekrowano w 1842 roku. Budowa była zasługą unickiego księdza Nikona Zielińskiego, represjonowanego później przez władze carskie za sprzyjanie powstaniu 1863 roku. Jego następca, ksiądz J. Lewicki za niepodporządkowanie się popowstaniowym zarządzeniom władz, został aresztowany i osadzony w siedleckim więzieniu. Mijały lata, a nowa unicka świątynia powoli popadała w ruinę. W 1875 roku cerkiew przejęli prawosławni. W 1893 roku zaniedbaną świątynię poddano remontowi. Stan jej był jednak już tak fatalny, że i tę rozebrano. W latach 1893-1895 przebudowana od podstaw według projektu Wiktora N. Syczugowa, w stylu bizantyjsko - klasycystycznym, na planie krzyża greckiego z wieżą i trzema absydami. Wewnątrz znajduje się klasycystyczna polichromia z końca XIX w. oraz ikonostas z 1843 r. z ikonami XVII i XVIII - wiecznymi. Fasada posiada półkoliście zamknięte wielkie okna na osi, ujęte od góry wyłamującą się archiwoltą. Główna kondygnacja wieży jest ośmioboczna, zwieńczona attyką z ośmioma szczycikami w ośli grzbiet. Latarnia głównej kopuły jest w formie ogzymsowanego tamburu, nakryta cebulastym hełmem, zaś boczne partie dolnej części wieży zwieńczone są wieżyczkami z cebulastymi hełmami na wysokich tamburach. W roku 1946 została na dziesięć lat zamknięta po tym, jak wysiedlono stąd Ukraińców, bo to głównie oni byli wyznania prawosławnego. Dopiero na przełomie roku 1956-1957 we Włodawie rozległ się znowu cerkiewny śpiew.
Cerkiew jest usytuowana na krawędzi skarpy nadbużańskiej.

Murowana plebania prawosławna została wzniesiona w latach 1846-1850, potem przekształcona. Jest budowlą parterową, prostokątną z dostawionymi później: przedsionkiem od frontu, skrzydłem od wschodu, werandą od pn. Nakryta jest dachem czterospadowym.
Miejscowość dysponuje miejscami parkingowymi. Telefon kontaktowy w sprawie zwiedzania świątyni: 503 099 788 lub 0 - 82 572 17 50.
Warto też zwiedzić: Zespół Kościelno - klasztorny Paulinów z późnobarokowym Kościołem p.w. Św. Ludwika (z lat 1739 - 1780), - barokowe kramy i jatki "Czworobok " (z połowy XVIII w.),- zespół synagogalny (Wielka i Mała synagoga, Dom Pokahalny) obecnie mieści się tutaj Muzeum Pojezierza - Łęczyńsko - Włodawskiego.
Około 25 minut drogi od Włodawy znajduje się kolejna miejscowość powiązana z Małym Szlakiem Cerkiewnym - Horostyta.

HOROSTYTA (punkt na mapie B)

Wieś w gminie Wyryki. Jako część dóbr opolskich kolejno w rękach: w okresie XVI - XVII w. Kopciów, w XVIII w. Sierakowskich, w początku XIX w. Szlubowskich. Drewniana, o konstrukcji zrębowej dawna CERKIEW PARAFIALNA greko.-katolicka p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego została zbudowana na miejscu wcześniejszej ok. 1702 r. Była restaurowana przed 1793 r., następnie wielokrotnie odnawiana m.in. w 1861 r. i 1880 r. z zatarciem pierwotnych cech stylowych. W 1875 r. została zamieniona na cerkiew prawosławną. Posiada nawę na rzucie prostokąta, węższe prezbiterium z przybudówkami, babiniec i chór muzyczny od zachodu. Korpus nakryty jest dachem pięciopłatowym wspólnym dla nawy i prezbiterium, o połaciach bocznych przedłużonych na zakrystię i skarbiec, z szerokim okapem i sygnaturką pośrodku kalenicy. Nad babińcem jest dach dwuspadowy. W cerkwi znajdują się m.in.: ikonostas późno klasycystyczny z 1880 r. ze współczesnymi mu ikonami, dwa ołtarze boczne z pierwszej połowy XVIII w.
Drewniana, o konstrukcji zrębowo - słupowej DZWONNICA została zbudowana w 1861 r. Jest kwadratowa dwukondygnacjowa (dolna szersza, górna z prostokątnymi przeźroczami) oszalowana, nakryta dachem namiotowym, gontowym z krzyżem żeliwnym na księżycu.
Warto też zobaczyć drewniany wiatrak z XX w.
Telefon kontaktowy w sprawie zwiedzania świątyni : 661 919 239.
Około 20 minut drogi od Horostyty znajduje się kolejna miejscowość Małego Szlaku Cerkiewnego - Hola.

HOLA (punkt na mapie C)

Drewniana o konstrukcji zrębowej DAWNA CERKIEW PARAFIALNA grecko-katolicka p.w. Św. Praksedy Męczenniczki została zbudowana na miejscu wcześniejszej w latach 1846-47 według projektu architekta powiatowego, z pozostawieniem babińca z 1803 r. W 1875 r. została zamieniona na prawosławną, a w 1878 r. przebudowana z dostawieniem nowego babińca. W 1941 r. w wyniku pożaru strop, szczyt i dach zostały zniszczone, odbudowane w zmienionej formie w latach 1943-44. Jest budowlą prostokątną, z wnętrzem salowym, krytym nowym stropem. Całość nakryta jest nowymi dachami pobitymi gontem. W cerkwi znajdują się m.in. ikonostas z drugiej połowy XIX w. ze współczesnymi jemu obrazami, feretron z 1762 r., monstrancja z pierwszej połowy XVIII w. Cmentarz cerkiewny otoczony jest częściowo starym murem z kamienia polnego, w jego połud.- zach. narożu znajduje się drewniana, o konstrukcji zrębowej - DZWONNICA z ok. 1900 r., kwadratowa, dwukondygnacjowa.
Dawny CMENTARZ greko-katolicki pod koniec XIX w. został zamieniony na prawosławny, otoczony jest rowem i wałem z kamienia polnego, o narysie kwadratu. Na cmentarzu znajdują się liczne groby z ludowymi drewnianymi krzyżami, prawdopodobnie z XIX w. oraz drewniana, o konstrukcji zrębowej.
KAPLICA z przełomu XVIII/XIX w. Kilkakrotnie była restaurowana. Jest budowlą prostokątną, z podcieniem od frontu, na czterech słupach podtrzymujących trójkątny szczyt, nakrytą dachem dwuspadowym. Wewnątrz znajduje się ikona św. Praksedy Męczenniczki malowana na desce, prawdopodobnie z XVII w. w bardzo złym stanie zachowania. Znajduje się także niewielki SKANSEN gromadzący zabytki miejscowej kultury materialnej, stare chałupy i przedmioty codziennego użytku. Znajduje się w nim WIATRAK "koźlak" z 1934 r.
Telefon kontaktowy w sprawie zwiedzania świątyni : 661 919 239.
Około 10 minut drogi od Holi znajduje się kolejna miejscowość z Małego Szlaku Cerkiewnego - jest to Sosnowica.

SOSNOWICA (punkt na mapie D)

Pierwsze wzmianki pisemne o wsi Sosnowica znajdują się w "Terrestria Chelmensia Inscriptiones" datowane na lata 1440-1447. W 1685 roku Sosnowica uzyskała prawa miejskie, nadane przez króla Jana III Sobieskiego na wniosek miecznika Racławskiego Oktawiana Sosnowskiego, utraciła je w 1822 r. Cerkiew p.w. Św. Pierwszych Apostołów Piotra i Pawła została wzniesiona w latach 1891-1893 wg projektu prof. Wiktora Iwanowicza Syczugowa. Zbudowana w stylu bizantyjsko-klasycystycznym. Nawa i wieża zwieńczone baniastymi kopułami. Poświęcona przez biskupa Lubelskiego Gedeona Pokrowskiego. Pierwszym proboszczem został ks. Mikołaj Konstantynowicz Romanow a psalmistą Bartłomiej Cybulski. Parafia liczyła około 2400 wiernych. Od 1918 r. cerkiew była nieczynna. W latach pięćdziesiątych XX w. liczbę wiernych szacowano na ok. pół tysiąca. Budynek cerkwi służył jako magazyn gromadzki, przez co wyposażenie świątyni uległo dewastacji. Obecnie cerkiew wymaga gruntownego remontu. Od 2003 r. cerkiew jest filią parafii w Horostycie.
Cmentarz za cerkwią. Na niewielkim wzniesieniu pośród łąk, na południe od cerkwi znajduje się prawosławny cmentarz. Telefon kontaktowy w sprawie zwiedzania świątyni : 661 919 239.
Około 30 minut drogi od Sosnowicy znajduje się kolejna miejscowość Małego Szlaku Cerkiewnego - Suchawa.

SUCHAWA (punkt na mapie E)

Suchawa - wieś nieopodal Włodawy, położona pośród lasów nad rzeką Włodawką.
We wsi znajduje się murowana cerkiew Ikony Kazańskiej Matki Bożej. Cerkiew na planie krzyża greckiego, z trójbocznym prezbiterium i wieża z kruchtą, wyposażone w siedem wieżyczek zwieńczonych hełmami cebulastymi. Wyróżniają ją umieszczone na zewnętrznych ścianach, malowane na blasze wizerunki Matki Boskiej, Chrystusa i świętych. Służyła potrzebom duchowym mieszkańców aż do akcji "Wisła" a w latach 1947 - 1997 stała opuszczona. Po wojnie używana m.in. jako magazyn. Obecnie służy jako kościół rzymskokatolicki. Świątynia w Suchawie wybudowana została w latach 1909 - 1913. Obok świątyni w lesie znajduje się cmentarz prawosławny.